ODRAZA

Rzeczom

(Godz ov War Productions)

Właściwie to raz jeszcze miałem zamiar zacząć od bełkotu. A gdybym już zaczął, prawdopodobnie nie skończyłbym przez kolejnych trzydzieści wersów. Miałem pisać, że drugi album Odrazy jest jak wybroczyny duszy, albo jakieś inne brednie, ale opamiętałem się, bo urągałoby to płycie tej klasy. Zresztą urągałoby „Rzeczom” również nachalne wciskanie jej zawartości w romantyczną ramkę twórczości pojmowanej jako lufa emocji. Mierzi mnie już marginalizowanie propozycji tego wyjątkowego zespołu powierzchowną gadką o nastroju zaplutych zaułków, smrodzie petów, kacu i takich tam pierdołach. Zbyt łatwo tymi banialukami przykryć istotę rzeczy. Jeśli już miałbym odwoływać się górnolotnie do duszy, to do zbiorowej, ale stosowniej byłoby chyba pisać o świadomości społecznej – w rozumieniu Durkheimowskim – fanów muzyki albo w ogóle konsumentów dóbr kultury. Ta świadomość przez pięćdziesiąt cztery minuty trwania albumu regularnie dźgana jest aluzyjnymi impulsami: tu Hermann Hesse, tam Lech Janerka, Aleksander Dumas, a gdzie indziej John Lennon. I inni. Cóż ta cała menażeria ma ze sobą wspólnego i jak ma się do twórczości Odrazy? Otóż nijak, ale nie ma to najmniejszego znaczenia, bo cytat i aluzja nie są na „Rzeczom” bytami sensotwórczymi. Choć nie, są jak najbardziej, ale stoją o własnych siłach w oddaleniu od źródeł i autorów, poddawane swobodnej obróbce i deformacji. Ta obezwładniająca siłą plastycznego skojarzenia strategia rzuca się również na muzykę. Lecz nie w tym sensie, że słuchacz zamęczany jest smętnym popisem erudycyjnej biegłości albo postmodernistycznym strumieniem moczu wycelowanym w tradycję. Wręcz przeciwnie – „Rzeczom” wydaje mi się albumem z tradycją i zaznajomionym, i pogodzonym, ale nie sparaliżowanym jej dostojeństwem. I chyba dlatego dzieją się na płycie rzeczy cudowne. Dlatego jedna z wokalnych fraz w utworze tytułowym przypomina mi zaśpiew chasydzki, natomiast „…twoją rzecz też” buduje atmosferę, która kojarzy się tyleż z miejskim folklorem Stanisława Grzesiuka, co z okładką „Get Yer Ya-Ya’s Out!” The Rolling Stones. Jak na ironię, właśnie w tym kawałku objawia się nawiązanie do największych konkurentów Stonesów, The Beatles. O skali możliwości duetu niechaj świadczy również „Bempo” – obok subtelnego cieniowania faktur na kotłach jest nieprzerwane dwuminutowe blastobicie. Jakby tego było mało, wtacza się po nim najdłuższy na albumie utwór „Ja nie stąd”. Instrumentalny prawie-że-post-metalowy snuj. Co do tych kotłów natomiast, to Priest dołącza do grona najbardziej charakternych polskich perkusistów metalowych – niewątpliwie najpożyteczniejszy ksiądz w tej części Europy. Mógłbym poględzić właściwie o każdym utworze z „Rzeczom”, ale szkoda szpalty, bo to tego rodzaju płyta, którą odkrywa się po wielokroć. Tako rzeczom albumy wybitne.

Maciej Krzywiński