Mogłoby się wydawać, że po wydaniu dwóch znakomitych albumów studyjnych w sensie twórczym amerykański Vektor na pięć długich lat zapadł się pod ziemię, a tymczasem stało się dokładnie na odwrót i kwartet poszybował wysoko, wprost ku kosmicznym przestrzeniom. Biorąc „Terminal Redux” do ręki, skojarzyłem go automatycznie z „Thresholds” Nocturnus. Podobna okładka, nawet wydawca ten sam… a na tym lista podobieństw się nie kończy. Dodajmy więc do niej tematykę oscylującą wokół Sci-fi, progresywny charakter, bogactwo muzyczne, techniczne zaawansowanie, oryginalność. I nieprzewidywalność, bo w przypadku obu wydawnictw nigdy nie wiadomo, co czai się za rogiem, czy może raczej kolejną planetą. I nieprzewidywalność po raz wtóry, bo stylistyczne przyporządkowanie „Terminal Redux” każdego recenzenta może przyprawić o palpitacje serca. Muzyczną osnowę stanowi tu wprawdzie progresywny techno-thrash, ale z tak rozległą galaktyką innych wpływów, że nawet po kilkunastu przesłuchaniach trudno się w tym wszystkim połapać. Co ważne, nie oznacza to aranżacyjnego bałaganu, a wręcz przeciwnie: Vektor porusza się pomiędzy stylistykami tak swobodnie, że wrażenie obcowania z twórczością tyleż naturalną, co niewymuszoną, nie przygasa nawet na moment. To duża sztuka.

Vektor jest obecnie na takim etapie działalności, że porównania z kimkolwiek zdają się być cokolwiek nie na miejscu. By jednak choć trochę przybliżyć dokonania Amerykanów niezorientowanym, porwę się na nałożenie na siebie nazw i stylistyk, których solidne przemielenie być może zaowocowałoby twórczością bliską naszych bohaterów. O Nocturnus już wspomniałem. Do pakietu dodajemy porcję nieszablonowego thrash metalu: Voivod, Realm, Watchtower, Sadus (z okresu „A Vision Of Misery”). Przełamujemy technicznym death metalem Death (od „Individual…” wzwyż), Cynic, Pestilence („Spheres”), Sadist (zwłaszcza najnowszy album). Podlewamy szalonymi melodiami a’la Dark Tranquillity na „The Gallery”. Zaostrzamy awangardowym black metalem. Przyprawiamy smaczkami ze świata muzyki fusion i szeroko pojmowanej muzyki progresywnej. Dodajemy całą masę wyjątkowości i indywidualnego podejścia do muzycznej materii. Vektor z grubsza gotowy.

A skoro gotowy, to teraz prezentacja „Terminal Redux” teoretycznie powinna pójść jak z płatka. Powinna, ale nie ma o tym mowy, bo album ten jest tak kompleksowy i złożony, że żadne słowa nie oddadzą jego wielkości. 10 utworów, ponad 73 minuty muzyki, wielki kosmiczny koncept. Rozszalałe melodie, obłędne partie solowe, szalejąca sekcja, niebanalne harmonie, niezliczone przejścia, unikalny nastrój kompozycji, aranżacyjne mistrzostwo. I intensywność na każdym kroku. Słuchanie tego albumu nie jest równoznaczne z bieganiem boso po rozżarzonych węglach, a raczej z włożeniem głowy wprost w palenisko.

A z głową w palenisku trudno o zdroworozsądkową ocenę sytuacji, trudno o wskazanie najlepszych fragmentów płyty. Z całą pewnością fenomenalnie prezentuje się otwierający całość, złożony i wielowątkowy „Charging The Void”. Ponad dziewięć minut szaleństwa pięknie podkreślonego przez skromny liczebnie, ale mocny wokalnie chórek złożony z dwóch ciemnoskórych wokalistek występujących w opozycji do rozwrzeszczanego Davida DiSanto, którego skrzekliwa i histeryczna maniera wokalna raz prezentuje się blackmetalowo, kiedy indziej deathmetalowo w stylu Chucka Schuldinera, to znów thrashowo pod Schmiera z Destruction czy Darrena Travisa z Sadus. „Cyrus Terminal” to multum znakomitych harmonii, ale i dalekich od kanonu melodii. „LCD” prócz thrashowego rozpasania oferuje też iście deathmetalowe przyłożenie, po którym akustyczna miniaturka w postaci „Mountains Above The Sun” przynosi prawdziwe ukojenie. Cięcia w „Ulitmate Artificer” są tak ostre, że wydają się lada moment rozciąć umysł słuchacza na pół. „Pteropticon” po łagodnym wstępie rozpędza się do granic możliwości, ale nie tak bardzo jak „Psychotropia” gdzieś pomiędzy masywnym wstępem i zakończeniem. Szaleństwo, czyste szaleństwo! W „Pillars Of Sand” pojawiają się chyba najbardziej wyraziste nawiązania do black metalu, ale i wyjątkowo piękne gitarowe pasaże. A skoro o pięknie i ukojeniu mowa, to nie sposób pominąć w opisie znacznej części „Collapse” zdominowanej przez akustyczne muśnięcia i subtelny męski śpiew. No i jakże wspaniale ten utwór kulminuje! To i tak jednak zaledwie przedsmak wielkiego finału. Ponadtrzynastominutowy „Recharging The Void” gwarantuje taką dawkę różnorodnych emocji, że dosłownie zapiera dech z wrażenia. A gdy gdzieś w jedenastej minucie trwania dochodzi do wielkiego apogeum, gdy szalone tempo nakłada się ze wspomnianym żeńskim chórkiem, to na usta automatycznie cisną się wszelkie nadużycia typu: fenomen, geniusz, arcydzieło. Czy mi się zdawało, czy ktoś mówił, że thrash już dawno temu umarł? Nie, nie umarł. Vektor gra thrash na miarę XXI wieku.

 

Rafał Monastyrski